tự nhiên trong cơ thể người đàn bà, thường xảy ra vào khoảng 45 - 55 tuổi. Đây chính là lúc các nội tiết tố điều hòa hoạt động trong cơ thể người đàn bà bị thiếu hụt trầm trọng do buồng trứng không còn rụng trứng.
Mãn kinh là đổi mới
tự nhiên trong cơ thể người thiếu phụ
, thường xảy ra vào khoảng 45 - 55 tuổi. Đây chính là lúc các nội tiết tố điều hòa hoạt động trong cơ thể người thiếu phụ
bị thiếu hụt trầm trọng do buồng trứng không còn rụng trứng. Tuy nhiên, một chế độ dinh dưỡng tốt có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm quá trình lão hóa trong thời kỳ mãn kinh một cách đáng kể.
Sự thiếu hụt nội tiết tố, trong đó estrogen đóng vai trò rất cần thiết
, gây ra nhiều đổi mới
bất lợi về cả cơ thể lẫn tâm - sinh lý trong thời kỳ mãn kinh,dị kì
trong giai đoạn “chuyển tiếp”. Thiếu hụt estrogen khiến cho
thiếu phụ
mãn kinh hay bị nóng bừng mặt (cơn “bốc hỏa”), thường đổ mồ hôi đêm nhiều, căng thẳng và dễ cáu gắt. Mặt khác, thiếu phụ
mãn kinh thường bị khô âm đạo và giảm hứng thú “chuyện gối chăn”. Sự thiếu hụt estrogen khiến cho
hệ thống xương của người thiếu phụ
mãn kinh dễ bị gãy do hiện tượng mất calcium dẫn đến xương “xốp” hơn; đồng thời thiếu hụt estrogen còn có thể làm ngày càng tăng
nguy cơ bệnh tim mạch.
Liệu pháp nội tiết thay thế chưa phải lý nghĩ đó
Để cải thiện các khó tính
trong thời kỳ mãn kinh và giảm nguy cơ các tình trạng bệnh lý, nhiều thiếu phụ
đã chọn cách thức điều trị bằng nội tiết để bù đắp lại sự thiếu hụt các nội tiết tố của buồng trứng,dị kì
là estrogen. Biện pháp điều trị nội tiết thay thế này được chứng minh là rất hữu hiệu trong việc làm giảm các khó tính
thường chạm chán trong thời kỳ mãn kinh như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, đổi mới
tính tình hay khô âm đạo, cũng như giảm các nguy cơ của tình trạng loãng xương và các bệnh lý tim mạch. Nguy cơ gãy xương trong thời kỳ mãn kinh của nhóm thiếu phụ
được dùng
nội tiết thay thế giảm từ 35-60%. Tuy vậy, bên cạnh việc tốn kém, nếu không có cơ chế theo dõi thích hợp
, điều trị nội tiết thay thế có thể làm ngày càng tăng
nguy cơ ung thư vú trong thời kỳ mãn kinh.
Lợi ích của đậu nành
Hình như
đó, thiếu phụ
tại một số nước châu Á,dị kì
là tại Nhật Bản không chạm chán nhiều khó tính
trong thời kỳ mãn kinh so với các nước Bắc Mỹ hay châu Âu. Nhật Bản thậm chí không có từ ngữ mô tả tình trạng bốc hỏa, là khó tính
thường chạm chán nhất trong giai đoạn mãn kinh. Nhiều nhà nghiên cứu nhận thấy, một trong những lý do chính của hiện tượng này là do nhiều thiếu phụ
Nhật Bản dùng
đậu nành như một thực phẩm hằng ngày và đậu nành đã góp phần cung ứng
estrogen để tiếp tục điều hòa hoạt động của cơ thể. Đậu nành là một trong những thực phẩm giàu chất isoflavones, chính là một dạng nội tiết tố estrogen thực vật. Isoflavones có tính năng
tương tự estrogen của người thiếu phụ
nhưng tác dụng yếu hơn. Nhiều nhà nghiên cứu ghi nhận nồng độ isoflavones (trong nước tiểu) của thiếu phụ
Nhật Bản cao hơn thiếu phụ
Hoa Kỳ hoặc Phần Lan từ 100 đến 1.000 lần.
isoflavones làm giảm những khó tính
và giảm những nguy cơ bệnh lý trong thời kỳ mãn kinh của thiếu phụ
.
Đã có nhiều nghiên cứu trên con người khẳng định hiệu quả của đậu nành trong việc làm giảm các khó tính
trong thời kỳ mãn kinh. Một nhóm bác sĩ người Ý nhận thấy, tần suất những cơn bốc hỏa giảm đến 45% trong nhóm thiếu phụ
mãn kinh được dùng
60g đậu nành hằng ngày (tương đương 76mg isoflavones) trong suốt 12 tuần. Chế độ ăn giàu đậu nành có thể giúp làm định hình
huyết áp và giảm các khó tính
của thời kỳ mãn kinh mà không kèm với các tác dụng phụ có thể chạm chán phải khi dùng
điều trị nội tiết thay thế. Đậu nành còn giúp ngày càng tăng
hấp thu calcium vào xương và ngăn quá trình loãng xương, từ đó làm giảm nguy cơ gãy xương. Khi dùng
cơ chế ăn giàu đậu nành trong 12 tuần, các nhà nghiên cứu Úc lại ghi nhận mật độ xương ngày càng tăng
5,2%. Nếu cơ chế ăn này kéo dài đến 6 tháng, mật độ xương của thiếu phụ
mãn kinh được ngày càng tăng
rất đáng kể. Tuy vậy, vấn đề về tỉ lệ đậu nành trong cơ chế ăn phải đạt đến mức độ nào mới có hiệu quả vẫn chưa có câu trả lời thích hợp.
Như vậy ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy đậu nành có thể làm giảm những khó tính
và giảm những nguy cơ bệnh lý trong thời kỳ mãn kinh vốn là một thời kỳ khá “gian nan” đối với nhiều thiếu phụ
. Đậu nành cung ứng
isoflavones là một loại estrogen thực vật cho cơ thể người thiếu phụ
mãn kinh vốn rất thiếu hụt estrogen do buồng trứng không còn hoạt động. Chế độ ăn giàu đậu nành là một khuyến cáo dễ thực hiện, ít tốn kém và có thể đem lại nhiều lợi ích bên cạnh việc làm giảm tình trạng khó tính
của giai đoạn mãn kinh.
TS.BS. Trần Sơn Thạch
0 nhận xét:
Đăng nhận xét