Cách dập tắt cơn bốc hỏa!

Theo một thống kê có đến 75% số phụ nữ ở tuổi mãn kinh bị cơn nóng bừng (bốc hỏa). Trong đó nhiều người bị kéo dài trên 5 năm sau khi tắt kinh, một số người chỉ có dấu hiệu nhẹ và không thường xuyên, số khác lại có những biểu hiện rất nặng và nhiều lần mỗi ngày.

Theo một thống kê có đến 75% số đàn bà ở tuổi mãn kinh bị cơn nóng bừng (bốc hỏa). Trong đó nhiều người bị kéo dài trên 5 năm sau khi tắt kinh, một số người chỉ có dấu hiệu nhẹ và không thường xuyên, số khác nhaui có những biểu thị rất nặng và nhiều lần mỗi ngày.

Những năm gần đây, các biểu thị của thời kỳ mãn kinh (menopause) của đàn bà được biết đến nhiều hơn do kết quả nghiên cứu về các tác hại của thuốc nội tiết tố estrogen và progesteron thường dùng điều trị cơn bừng bốc hỏa ở đàn bà sau mãn kinh. Trong những triệu chứng của thời kỳ mãn kinh, cơn nóng bừng là một triệu chứng khó tính nhất ảnh hưởng bất thường đến cảm giác và sức khỏe của đàn bà. Từ kết quả nghiên cứu cho thấy hai chất nội tiết tố nữ estrogen và progesteron dùng để điều trị cơn bốc hỏa rất hiệu nghiệm nhưng có thể gây tác hại cho sức khỏe, nên việc tìm những phép tắc khác để điều trị là một nhu cầu cấp thiết.

Nguyên nhân nào đã gây ra triệu chứng cơn bừng bốc hỏa, bây giờ chưa có câu trả lời thỏa đáng. Người ta chỉ cho rằng cơn bừng bốc hỏa là do những chỉnh sửa của nồng độ nội tiết tố nữ trong máu giảm, xảy ra vào thời kỳ mãn kinh.

Biểu hiện của cơn bốc hỏa

Sau khi mãn kinh, những đàn bà bị cơn bừng bốc hỏa thường có các biểu thị sau: Cơn nóng bừng làm đàn bà cảm thấy một sức nóng có thể ít hay nhiều lan dần khắp người lên đến mặt; Mặt đỏ bừng; Da mặt, thân mình, tay, chân có từng đốm đỏ; Tim đập nhanh, vã mồ hôi; Cơn nóng bừng có thể kéo dài từ một vài phút đến nửa giờ, nhưng đa số sẽ hết sau khoảng 5 phút. Khi cơn nóng bừng dịu xuống, người cảm thấy lạnh. Cơn nóng bừng hiện ra một cách bất thường, có thể nhiều lần trong một ngày hay vài ngày một lần, hoặc chỉ nhiều lúc mới hiện ra. Vào đêm tối, cơn nóng bừng xảy ra có thể làm đàn bà mất ngủ. Có người chỉ bị cơn bừng bốc hỏa trên dưới một năm, nhưng người khác nhaui bị kéo dài trên 5 năm. Có người chỉ thấy những dấu hiệu nhẹ và ít cơn, số khác nhaui gặp những biểu thị nặng và xảy ra nhiều cơn trong một ngày. Tuy nhiên có nhiều đàn bà không hề có cơn bừng bốc hỏa hiện ra trong suốt thời gian sau mãn kinh.

Chữa trị cơn bốc hỏa như thế nào?

Thực hiện một chính sách sinh hoạt, dinh dưỡng có lí có thể làm giảm nhẹ triệu chứng của cơn bốc hỏa. Để điều trị cơn bốc hỏa, có thể áp dụng một hay nhiều phép tắc sau đây:

- Giữ mát cho cơ thể: Nếu tăng nhiệt độ của cơ thể, dù ít cũng có thể gây ra cơn bốc hỏa. Do đó đàn bà cần giữ mát bằng cách ở trong phòng thoáng, mở cửa sổ hoặc dùng máy điều hòa hay quạt điện. Khi cảm thấy cơn nóng bừng sắp hiện ra, có thể hạ nhiệt bằng cách uống nước lạnh và các cách làm mát cơ thể bình thường.

- Ăn uống có lí: Tránh các thức ăn cay nóng như tiêu, tỏi, ớt, rượu, bia, nước chè, cà phê..., kiêng hẳn những thức ăn nào khiến cho cơ thể dễ bị nóng bừng.

- Thư giãn tinh thần: Luyện tập dưỡng sinh, tập rung động thư giãn, ngồi thiền, thực tập phép tắc thở sâu và điều hòa hằng ngày có thể làm giảm cơn bừng bốc hỏa.

- Luyện đồng đội dục, vận động: Ở tuổi mãn kinh, đàn bà cần phải đồng đội dục hằng ngày và nên tập những cử động làm nóng người và tim đập nhanh hơn, sẽ bớt cơn nóng bừng và ngủ ngon hơn. Có thể tập đi bộ khoảng trên 30 phút mỗi ngày. Tham gia câu lạc bộ dưỡng sinh sẽ giúp đàn bà luyện tập đều đặn, thường xuyên.

- Không hút thuốc: Nhiều nghiên cứu cho thấy hút thuốc làm tăng cơn bốc hỏa. Ngưng hút thuốc còn làm giảm nguy cơ bị bệnh tim, chợt quỵ, ung thư.

- Sử dụng thuốc để điều trị: Nếu áp dụng các phép tắc trên đây không kết quả, có thể dùng một vài thứ thuốc điều trị như sau: Estrogen là thuốc hiệu nghiệm nhất để chữa cơn bốc hỏa, nhưng có nhiều tác hại. Một nghiên cứu sâu rộng cho thấy thuốc này có nhiều phản ứng phụ như làm tăng nguy cơ bệnh tim, ung thư, chợt quỵ. Tuy nhiên đối với trường hợp cơn bừng bốc hỏa quá nặng và không có nguy cơ về bệnh tim mạch, ung thư, có thể uống estrogen nếu lợi ích của việc dùng thuốc lớn hơn tác hại; Thuốc progesteron cũng rất hiệu nghiệm để chữa cơn bốc hỏa và dùng theo chỉ định của bác sĩ; Các thuốc khác: nhiều nghiên cứu cho thấy các thuốc dùng để chữa bệnh trầm cảm, tăng huyết áp có thể giúp giảm cơn bốc hỏa như: venlafaxine (Effexor XR), paxil, prozac, celexa... dùng với liều thấp có kết quả tốt.

Song các thuốc này không hiệu nghiệm bằng estrogen và cũng có những chức năng phụ như buồn nôn, chóng mặt hay rối loạn tình dục...; Clonidine là thuốc chữa tăng huyết áp, khi dùng có thể làm giảm số lần bị cơn bốc hỏa nhưng có một số chức năng phụ như chóng mặt, buồn ngủ, khô miệng và đi tiêu khó. Gabapentin là thuốc chữa cơn bừng bốc hỏa khá hiệu nghiệm nhưng có các chức năng phụ như gây buồn ngủ, chóng mặt, buồn nôn.

BS. Trần Thục Anh