Trong thời buổi tân tiến đầy rẫy công nghệ và áp lực như ngày nay, ôm đồm nhiều việc cùng một lúc gần như đã biến thành một thói quen khó bỏ của nhiều người. Nhiều người trong chúng ta có thể vừa làm việc vừa chúi mũi vào chiếc laptop, hoặc vừa dùng laptop vừa lái xe bất chấp nguy cơ tai nạn giao thông.
“Sự phát hành của hàng loạt các tranh bị công nghệ cá nhân như laptop lanh lợi và laptop đa nhiệm đã tạo điều kiện cho thói ôm đồm bùng nổ” - lời phát biểu của tiến sĩ David Meyer, giáo sư tâm lý học đến từ trường Đại học Michigan.
Mỗi người chúng ta chỉ có một bộ não!
“Làm nhiều việc một lúc quả thực có thể giúp bạn ngày càng tăng hiệu quả làm việc… nếu bạn có nhiều hơn một bộ não” - tiến sĩ Meyer cho biết.
Trong quá trình nghiên cứu về sự ôm đồm nhiều việc của nhân loại, Meyer tò mò ra ba loại người ôm đồm khác biệt. Loại thứ nhất là những người ôm đồm một cách vô vọng; họ cho rằng đã đi làm thì phải biết tranh thủ làm nhiều việc trong cùng một lúc dù có thích hay không, rằng ôm đồm là cách duy nhất để đảm bảo năng suất làm việc. Loại thứ hai là những người thích trì hoãn kiểu “nước đến chân mới nhảy”; chỉ đến khi hạn chót công việc đã cận kề, họ mới vắt giò lên cổ mở đầu làm, và việc buộc phải ôm đồm vào phút cuối giúp họ ngừng nghĩa vụ kịp thời hạn. Loại thứ ba là những người thật lòng thích ôm đồm nhiều việc; họ tự hào rằng mình giỏi làm nhiều việc một lúc, và cho rằng như vậy thì vui và hiệu quả hơn là mỗi lần chỉ làm một công việc duy nhất.
Một số nghề nghiệp nhất định - chẳng hạn như kiểm soát không lưu và bác sĩ cấp cứu - yên cầu người hành nghề phải biết tỉnh táo quán xuyến nhiều việc cùng một lúc dưới áp lực cao. Nhưng trong thực tế, không một người thông thường nào có thể thực hiện hiệu quả nhiều hơn một công việc tinh vi trong cùng một khoảng thời gian. “Bộ não nhân loại không được thi công với tính năng đa nhiệm như: laptop lanh lợi, tức thực hiện nhiều việc tinh vi một cách đồng thời”, tiến sĩ Meyer nói. “Trong cuộc sống thỉnh thoảng chúng ta được yêu cầu thực hiện nhiều việc một lúc, nhưng kỳ thực, chỉ có siêu nhân mới có thể đa nhiệm như thế”.
Cũng theo tiến sĩ Meyer, nỗ lực làm nhiều việc cùng một lúc càng có hại hơn nếu các hoạt động bạn làm được đảm nhiệm bởi cùng một bộ phận trong não. Chẳng hạn, bộ não của chúng ta chỉ có một kênh xử lý ngôn ngữ. Nếu bạn nỗ lực vừa đọc sách vừa thì thầm laptop với bằng hữu, cả hai hoạt động sẽ bị ngắt quãng liên tiếp, và rồi bạn sẽ thấy mình trở lại trạng thái chỉ có thể lựa chọn một trong hai mà thôi.
Căng thẳng thần kinh vì ôm đồm
Ôm đồm nhiều việc sẽ trở nên cực kì căng thẳng nếu đó đều là những việc cần thiết của bạn. Theo lời giải thích của tiến sĩ Meyer, mỗi khi chúng ta đương đầu với những yêu cầu gian truân hoặc bất khả thi (chẳng hạn như phải ôm đồm nhiều việc một lúc để ngừng nghĩa vụ được giao kịp thời hạn), bộ não sẽ phải hoạt động cật lực hơn thông thường, tiết ra nhiều adrenaline và nhiều loại hoóc-môn gây stress làm cho chúng ta liên tiếp có cảm giác căng thẳng lo sợ như thể “đang ở sát bờ vực thẳm”. Những hoóc-môn này ngay lập tức cung ứng nhiều năng lượng cho cơ thể để chúng ta đương đầu với tình huống căng thẳng, nhưng trên thực tế, nguồn năng lượng này không hề giúp chúng ta thực hiện các công việc hiệu quả hơn - tiến sĩ Meyer nhấn mạnh. Điều này giống như một chiếc xe máy đời cũ chỉ có thể chạy tối đa 90km/h; không cần biết bạn đổ xăng nhiều cỡ nào vào nó, không cần biết bạn đạp ga mạnh bao nhiêu, nó không bao giờ có thể chạy nhanh hơn 90km/h.
Theo thời gian, việc thường xuyên căng thẳng do ôm đồm trong công việc có thể gây phương hại đến sức khỏe nhân loại. Sự tiết hoóc-môn kích thích thần kinh một cách liên tiếp làm cho cơ thể thường xuyên bị kéo giãn sức chịu đựng, dẫn đến rối loạn sức khỏe. Theo lên tiếng của Viện Nghiên cứu Sức khỏe và An toàn Nghề nghiệp Hoa Kỳ, nhiều nghiên cứu khoa học đã cho thấy căng thẳng thần kinh trong công việc làm cho nhân loại thường xuyên bị nhức đầu, đau bao tử, thiếu ngủ hoặc mất ngủ. Tình trạng căng thẳng kéo dài cũng sẽ khiến nhân loại bận bịu phải các vấn đề sức khỏe dai dẳng như đau lưng, trầm cảm và các bệnh về tim.
Một quan niệm sai lạc về làm việc hiệu quả
Việc nỗ lực làm nhiều việc một lúc không những có hại cho sức khỏe, mà nó còn làm giảm hiệu quả công việc chứ không hề tăng hiệu quả như chúng ta thường lầm tưởng. Tiến sĩ Meyer và các cộng sự vừa đăng đàn thành phầm nghiên cứu của mình trên tạp chí The Journal of Experimental Psychology tiết lộ sự thật về những hệ quả tiêu cực từ thói ôm đồm nhiều việc.
Trong cuộc nghiên cứu này, các nhà khoa học theo dõi các tình nguyện viên nhập cuộc nghiên cứu trong khi họ chuyển từ một công việc này sang một công việc khác. Tất cả các đối tượng nghiên cứu đều mất thời gian cho việc biến đổi - một khoảng thời gian phát sinh có hại và không mang lại giá trị gì cho nhân loại lẫn các công việc đang được làm. Trong nhiều trường hợp, khoảng thời gian biến đổi có hại này chỉ kéo dài từ nửa giây đến một giây. Nhưng theo Meyer, trên thực tế đây có thể là một sự tốn kém thời gian cực lớn, nhất là khi bạn làm những công việc có tính chất liên tiếp và thường xuyên, làm cho các khoảng thời gian bị mất mát càng ngày càng được cộng dồn và thu thập. So với môi trường làm việc nơi công sở, đây là một sự hao phí đáng kể tương đương với thiệt hại về mặt doanh thu - nếu khoảng thời gian này được tận dụng hiệu quả hơn, công ty của bạn đã có thể kiếm được nhiều tiền hơn.
Cuộc nghiên cứu đã cho ra kết luận trái với suy nghĩ thông thường của nhiều người trong chúng ta, rằng thói quen làm nhiều việc một lúc kỳ thực làm giảm hiệu quả công việc, gây mất thời gian có hại cùng nhiều tác hại khác.
Điều đáng để mắt tới là cuộc nghiên cứu trên của tiến sĩ David Meyer được thực hiện trong phòng thí nghiệm với điều kiện lý nghĩ đó mà trong đó, những người tình nguyện chỉ cần tập trung biến đổi công việc một cách nhanh nhất có thể theo yêu cầu của các nhà nghiên cứu. Trong môi trường công sở ngoài thực tế, hành động chuyển từ việc này sang việc khác có thể mất nhiều thời gian hơn thế. Nhà nghiên cứu Gloria Mark và các cộng sự thuộc Đại học California, Irvine quan sát bề ngoài các nhân viên văn phòng xử lý các tình huống làm ngăn cách công việc, bao gồm tiếng chuông laptop, tín hiệu báo email mới trong máy vi tính, hoặc sự hiện ra bất thần của một vị khách đến thăm nơi làm việc. Mark lên tiếng kết quả nghiên cứu của mình trong một hội thảo của Hiệp hội Phần Cứng Máy Tính như sau: Một người đi làm trung bình mất đến 25 phút cho mỗi lần ngăn cách công việc đang làm để chuyển sang xử lý những công việc phát sinh linh tinh khác.
Theo tiến sĩ Meyer, một hậu quả tồi tệ hơn của sự ôm đồm nhiều việc một lúc chính là tác động tiêu cực của nó lên trí nhớ ngắn hạn. “Mỗi khi bạn nỗ lực làm nhiều việc trong cùng một khoảng thời gian, bộ não của bạn không thể tập trung vào việc ghi nhớ thông tin và dữ liệu tức thời,” ông giải thích. Chẳng hạn, một người đang vừa đọc email vừa thì thầm laptop sẽ không có kỹ năng thu thập hay ghi nhớ được bất cứ thông tin nào dù là từ email được đọc, từ cuộc laptop hay từ bất cứ nguồn nào khác trong suốt thời gian đó. Và nếu chuông laptop reo trong lúc một người đang suy nghĩ đến một vấn đề nào đó, người đó hoặc sẽ mất một thời gian dài để nhớ lại xem mình đã nghĩ gì, hoặc không thể truy lại được một chút gì của ý nghĩ vừa xẹt qua trong đầu lúc đó.
Tiến sĩ Paul Hammerness và Margaret Moore là tác giả cuốn sách “Sắp xếp bộ não để tái tổ chức cuộc sống của bạn” do nhà xuất bản Khoa Y Đại học Harvard phát hành. Trong đó, cả hai tác giả khẳng định rằng thói ôm đồm nhiều việc một lúc làm tăng nguy cơ sai sót trong công việc, gây thiếu hụt hoặc nhiễu loạn thông tin được bàn luận. Họ cũng ưng ý với tiến sĩ David Meyer rằng sự ôm đồm nhiều việc một lúc khiến bộ não không thể ghi nhớ và lưu trữ thông tin, về vĩnh viễn sẽ làm giảm thiểu kỹ năng sáng tạo và xử lý tình huống của nhân loại.
Điều nguy khốn nhất ở đây chính là sự mất trí nhớ ngắn hạn có thể biến thành vấn đề nghiêm trọng vĩnh viễn đối với sức khỏe nhân loại. Theo Meyer, việc bộ não phải liên tiếp tiết adrenaline và nhiều loại hoóc-môn gây stress khác do chúng ta ôm đồm nhiều việc hoàn toàn có thể gây tổn thương vĩnh viễn lên các tế bào não có tác dụng lưu trữ thông tin và ký ức. Nếu tình trạng này kéo dài, nhân loại có thể mất luôn kỹ năng tập trung, không còn có thể ngừng tốt một công việc cô quạnh.
Hãy dành thời gian nghỉ ngơi thư giãn, làm tinh khiết đầu óc và dẹp bỏ mọi lúng túng về những việc đã xong
Giải pháp
Các nhà khoa học khuyên chúng ta nên tổ chức bố trí lại công việc lẫn thói quen sinh hoạt hàng ngày sao cho hạn chế tối đa tình trạng phải ôm đồm nhiều việc cùng một lúc. Mỗi khi chuông laptop reo hoặc có tin nhắn email mới kêu bim bíp trên laptop trong khi bạn đang tập trung làm một công việc cần thiết, hãy dẹp chúng sang một bên và chỉ kiểm tra chúng sau khi đã xong việc. Bạn luôn có thời gian nhàn rỗi để kiểm tra laptop và email trong ngày, chứ việc cần thiết thì không thể trì hoãn. Sau khi bạn đã ngừng công việc cũng như kiểm tra email và laptop, hãy dành thời gian nghỉ ngơi thư giãn, làm tinh khiết đầu óc và dẹp bỏ mọi lúng túng về những việc đã xong.
Không cần biết công việc của bạn căng thẳng thế nào, bạn luôn cần phải giữ gìn bản thân mình khỏi sự đánh của stress. Bạn chỉ có thể ngừng xuất sắc mọi công việc được giao và có một cuộc sống dễ chịu khi và chỉ khi bạn dành thời gian để mắt và đảm bảo sức khỏe của bản thân.
Theo tiến sĩ Meyer, việc tập luyện thể dục thể thao đều đặn, thiền định và ăn uống điều độ chính là vài cách dễ chơi giúp bạn cân bằng cuộc sống; và điều cần thiết là hãy bố trí công việc một cách có lí và khoa học, không ôm đồm hay chồng chéo việc này với việc khác.
PHAN NGUYỄN KHÁNH ĐAN
0 nhận xét:
Đăng nhận xét