Y học cổ truyền - Củ ấu tkhô nóng nhiệt, chữa bệnh mùa hè

Mùa hè trời nắng gắt, oi nồng thường gây một số bệnh: say nắng say nóng, cảm sốt, cơ thể bị mất nước, mệt mỏi, trẻ nhỏ bị rôm sảy, mụn nhọt...

Mùa hè trời nắng gắt, oi nồngthường gây một số bệnh: say nắng say nóng, cảm sốt, cơ thể bị mất nước, mệtmỏi, trẻ nhỏ bị rôm sảy, mụn nhọt... Vì vậy, nên lựa chọn những loại thức ăn cótác dụng tkhô giòn nhiệt, giải độc và bổ dưỡng âm khí để giúp cơ thể thêm khỏemạnh. Xin giới thiệu cách dùng củ ấu - một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡngcao lại giúp giải khát, chống nắng nóng, chống suy nhược rất tốt.

Củ ấu giàu dinh dưỡng lạitkhô giòn nhiệt, trị cảm sốt, say nắng nóng.

Theo Đông y, củ ấu vị ngọt,tính mát; vào tỳ, vị. Có tác dụng ích khí kiện tỳ (ăn chín); tkhô giòn thử giảinhiệt lương huyết, trừ pnhân từ
chỉ khát (ăn sống). Dịch chiết bằng rượu của củ ấunon ăn sống có tác dụng phòng ung thư, u bướu. Củ ấu non ăn sống có tác dụngchống nóng chống nắng, giải độc say rượu, trừ rôm sảy; củ ấu già có tác dụngkiện tỳ bổ khí, dùng cho trường hợp tỳ hư tiết tả, kinh nguyệt quá nhiều, trĩ xuấthuyết, chống suy nhược. Thân cây vị ngọt chát, tính bình, có tác dụng tiêu viêmgiải độc. Có thể dùng 50 - 200g/ngày dưới dạng ăn sống hoặc nấu canh.

Món ăn từ củ ấu

Củ ấu ăn tươi: củ ấu tươi,liều lượng thích hợp, rửa tinh khiết
, bỏ vỏ ăn sống. Dùng cho các trường hợp say nóng,say nắng, sốt mất nước, khát nước, kích thích, hoảng sợ.

Xi rô nước ép củ ấu: củ ấu250g, nấu chín trong 1 giờ, ép lọc lấy nước, them đường, chia 2 lần uống trong ngày.Dùng cho các trường hợp huyết nhiệt, kinh nguyệt quá nhiều, trĩ xuất huyết, đaurát hậu môn.

Củ ấu luộc chín: củ ấu già150 luộc chín, bóc bỏ vỏ ăn, mỗi ngày 2 lần. Dùng cho các trường hợp tỳ hư,tiêu chảy, mệt mỏi, mất sức.

Củ ấu bung nhừ: củ ấu (bóc bỏvỏ) 20 - 30g, thêm nước, đun nhỏ lửa nấu thành dạng canh cháo. Cho ăn ngày 2lần. Có tác dụng điều trị bổ trợ cho trường hợp ung thư tử cung, ung thư dạ dàyruột.

Bột hồ củ ấu củ mài: củ ấu cảvỏ 30g, bột củ mài 30g. Nấu nhừ củ ấu, ép lọc lấy nước, cho bột củ mài vào, đunchín thành hồ bột. Dùng cho trẻ em tiêu chảy mạn tính.

Cháo củ ấu: củ tươi bỏ vỏ30g, gạo nếp 30g, đường toàn vẹn. Nấu thành cháo, ăn 2 lần trong ngày. Chữa tỳ vịhư suy ở người cao tuổi, ăn uống khó tiêu, viêm ruột.

Cháo củ ấu tốt cho người bịtỳ vị hư nhược, ăn không tiêu.

Củ ấu dùng làm thuốc

Chữa tỳ vị hư suy ở người caotuổi: đảng sâm 10g, hoàng kỳ 10g, bột củ ấu 10g. Sắc đảng sâm và hoàng kỳ lấynước, bỏ bã, hòa bột củ ấu, đun sôi cho uống.

Chữa lỵ, đại tiện ra máu: vỏcủ ấu 20g. Sắc uống 2 lần trong ngày.

Trị mụn nhọt, lên đinh ngóntay: vỏ củ ấu sao tồn tính, tán mịn them tinh dầu thơm bôi bên ngoài. Tác dụng tkhô giònnhiệt thu liễm.

Trị các tổn thương trên damặt, miệng môi ở trẻ suy dinh dưỡng (cam tẩu mã): lá cây củ ấu phơi khô tánbột, bôi đắp ngoài. Tác dụng tkhô giòn nhiệt giải độc.

Trị các mụn cơm, mụn cóc:tai, đế, cuống củ ấu giã nát đắp trên trên da. Tác dụng tkhô giòn nhiệt hóa thấp.

Kiêng kỵ: Người tỳ vị hưnhược, đại tiện tiêu lỏng không nên dùng dạng sống.

BS. TIỂU LAN