có vị chua, tính ôn, quy hai kinh tâm, thận, có chức năng bổ hỏa, tráng dương, lợi đại tràng, sát khuẩn ngoài da; dùng đối với trường hợp liệt dương, chân lạnh, suyễn lạnh, hư hàn tiện bí, lỵ lâu ngày.
Trên thực tế, khi sơ chế một số vị thuốc sau thu hoạch, người ta đã tiến hành sấy diêm sinh
để làm chín dược liệu và diệt các nấm mốc. Việc sấy lưu huỳnh thường tiến hành với các vị thuốc mà trong thành phần chứa nhiều tinh bột như các vị hoài sơn, cát căn… hoặc làm mềm một số dược liệu như đương quy, bạch chỉ, ngưu tất… Hình như
, người ta còn tiến hành xông diêm sinh
thường kỳ để bảo quản dược liệu.
Việc sơ chế một số dược liệu bằng cách sấy diêm sinh
có gây hại cho người dùng
hay không? Dược liệu được sơ chế khi còn tươi. Sau khi đốt diêm sinh
để sấy, diêm sinh
cháy và tạo thành
khí SO2, khí này sẽ luồn lách theo các khe giữa các lớp dược liệu để tiếp xúc với phía bên ngoài của dược liệu. Mặt khác, do dược liệu tươi chứa nhiều nước nên khí SO2 lại tạo thành
acid, có điều kiện ngấm vào bên trong dược liệu sấy. Phần lớn khí SO2 bay lên phía trên mặt lò sấy ra ngoài. Đồng thời với việc tạo thành
khí SO2 khi sấy, một phần diêm sinh
còn được thăng hoa dưới dạng bột mịn, bám vào bên ngoài dược liệu. Sau khi sấy, một ít diêm sinh
thăng hoa và tác phẩm mang tính acid do SO2 tạo thành
sẽ còn đọng lại ở dược liệu.
 Lưu huỳnh thường dùng để sấy thuốc bắc chống mốc. |
Để khắc phục các hiện tượng bất lợi do việc sơ chế bằng diêm sinh
, cần phải đặt lò sấy ở xa khu dân cư, người trực tiếp sấy phải có khí cụ bảo hộ như kính, khẩu trang, quần áo bảo hộ công tích... để hạn chế sự tiếp xúc với khí SO2. Trước khi dùng
các vị thuốc đã qua sấy diêm sinh
, cần phải ngâm các vị thuốc đó vào nước tinh khiết
từ 3 - 6 giờ, thỉnh thoảng quấy đảo đều với mục đích để loại phần acid đã ngấm vào dược liệu, đồng thời tiến hành rửa tinh khiết
bên ngoài dược liệu để đào thải phần diêm sinh
bám vào khi sấy, để ráo nước, phơi hoặc sấy khô, thái phiến. Tiếp tục sao chế để loại tiếp diêm sinh
. Như vậy, nếu chế biến đúng cách thì diêm sinh
sẽ được loại hết. Người dùng
không còn điều gì phải băn khoăn, lo sợ nữa. Hình như
, cũng rất dễ nhận biết, nếu thuốc vẫn còn chứa diêm sinh
thì chúng có mùi khét (như thuốc ghẻ) hoặc khi uống thấy có vị hơi chua của acid. Cũng cần phân biệt với vị chua của chính một số dược liệu mà bản thân chứa acid hữu cơ như: ngũ vị tử, sơn tra…
Tuy nhiên, diêm sinh
cũng là vị thuốc của Đông y. Theo tài liệu cổ, diêm sinh
có vị chua, tính ôn, quy hai kinh tâm, thận, có công dụng bổ hỏa, tráng dương, lợi đại tràng, sát khuẩn ngoài da; dùng đối với trường hợp liệt dương, chân lạnh, suyễn lạnh, hư hàn tiện bí, lỵ lâu ngày. Phối hợp với bán hạ và nước gừng, làm hoàn, uống ngày 1,5 - 3g. Dùng ngoài trị mẩn ngứa, mụn nhọt.
GS.TS. Phạm Xuân Sinh
0 nhận xét:
Đăng nhận xét