Với các triệu chứng giống như viêm phổi tầm thường hoặc như lao phổi, bệnh melioidosis được các nhà khoa học gọi là “kẻ bắt chước đại tài”. Tuy nhiên, vấn đề họ niềm nở không phải là “sự bắt chước” mà chính là mức độ nguy hại của nó. Bệnh có thể gây ra 90.000 ca tử chiến mỗi năm, có kĩ năng kháng tất cả các loại thuốc kháng sinh hiện thời và nguy hại nhất là có thể biến thành vũ trang sinh học tiềm năng.
Vi khuẩn gây bệnh melioidosis có thể lan rộng trên toàn quả đât
Được biết đến từ hơn 100 năm trước, căn bệnh melioidosis là một bệnh do vi khuẩn có tên Burkholderia pseudomallei gây ra. Vi khuẩn này tiện dung được tìm thấy trong đất ở các tổ quốc nhiệt đới, nó có kĩ năng tồn tại trong môi trường trong vòng 6 năm và thậm chí tồn tại trong cả nguồn nước uống. Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng, vi khuẩn này có thể lan rộng ra trên toàn quả đât. Đến nay đã phát hiện Burkholderia pseudomallei ở 45 tổ quốc thuộc vùng nhiệt đới. Các chuyên gia y tế ước tính có khoảng 165.000 trường hợp bận rộn bệnh mới mỗi năm, con số này dự tính có thể tiếp tục tăng trong các năm tới.
Vi khuẩn gây bệnh melicidosis dễ xâm nhập cơ thể qua các vết xước trên da.
Bệnh chưa có kháng sinh đặc trị
Con người có thể bận rộn bệnh melioidosis thông qua các vết cắn, vết xước ngoài da, tiếp xúc với vi khuẩn Burkholderia pseudomallei sống trong đất hoặc uống phải nguồn nước ô nhiễm bị nhiễm khuẩn. Căn bệnh này gây ra triệu chứng nhiễm trùng huyết sau đó dẫn đến tình trạng viêm toàn thân và sau cuối là tử chiến nếu không được điều trị kịp thời. Các thể bệnh thường gặp của melioidosis là: viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng cơ, nhiễm trùng phần mềm, viêm hạch, viêm xương... Thời kỳ ủ bệnh thường từ 1 đến 21 ngày (trung bình 9 ngày). Hiện nay, chưa có loại vắc-xin phòng bệnh hay kháng sinh nào đặc trị cho căn bệnh này để hạn chế tác động của bệnh với sức khỏe nhân loại. Do bệnh melioidosis kháng với các loại kháng sinh tầm thường nên việc nhận biết đúng kháng sinh trị bệnh rất cần thiết vì dùng sai thuốc kháng sinh cho căn bệnh này có thể dẫn đến chết người.
Biểu hiện thường gặp khi bị bệnh melioidosis.
Cách nào để tránh xa bệnh này?
Theo Bart Currie, nhà vi sinh học tại Trung tâm Nghiên cứu y tế ở Australia, triệu chứng của melioidosis gần giống với các căn bệnh nhiễm khuẩn khác như bệnh viêm phổi tầm thường hay bệnh lao nên dễ bị bỏ dở. Do đó, các nhà khoa học đã đặt cho nó biệt danh “kẻ bắt chước đại tài”. Việc điều trị hết sức gian nan ở thể bệnh này cộng với việc nguy cơ tái phát cao và thể trạng suy kiệt của người bệnh làm cho tỷ trọng thất bại trong điều trị cao. Tác giả chính của nghiên cứu này - nhà sinh học Direk Limmathurotsakul cho biết, khi thực hiện khảo sát ở Indonesia và Thái Lan, ông đã không quá bất ngờ về số liệu thống kê 2-3 người chết mỗi ngày. Chỉ tính riêng năm 2015, số người tử chiến do meliosdosis vào khoảng 90.000 gần bằng số tử chiến do bệnh sởi (95.000 trường hợp). Hình như, sự nguy hại của căn bệnh này còn do khuẩn Burkholderia pseudomallei có thể sống 16 năm trong nước cất nếu không tiêu diệt chúng. Mặc dù B. pseudomallei hiếm khi lây lan từ người này sang người khác nhưng bệnh vẫn có vận tốc lây lan nhanh lẹ. Những người có nguy cơ bận rộn bệnh cao thường có tiền sử bận rộn bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc bệnh ung thư, thậm chí những người mạnh mẽ cũng có thể bị nhiễm bệnh.
Với nghiên cứu này, các nhà khoa học kì vọng các cơ quan y tế của các tổ quốc trong vùng dịch tễ sẽ nâng cao kiến thức về căn bệnh và có các cách thức phòng, điều trị kịp thời. Các Trung tâm kiểm soát dịch bệnh khuyến cáo, nếu bạn sống trong môi trường khí hậu nhiệt đới có thể đeo găng tay, đi ủng khi ra ngoài vào trời mưa, bão. Nếu bạn bị các vết thương ngoài da thì tránh tiếp xúc với đất và nước đọng. Bên cạnh đó, nhà sinh học Direk Limmathurotsakul cho biết, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng phác đồ thì tỷ trọng tử chiến sẽ giảm xuống còn 10%, thậm chí đa phần người bệnh ở độ tuổi trưởng thành có thể sinh tồn nếu bị nhiễm bệnh.
(Theo Health Sciencealert, 2/2016)
Quốc Cường
0 nhận xét:
Đăng nhận xét