Vì sao trẻ bị viêm phổi trong mùa hè?

Nhiều người nghĩ rằng chỉ trong mùa đông thời tiết lạnh mới là nguy cơ gây viêm phổi ở trẻ em. Nhận thức sai lầm và chủ quan đó của người lớn đã ít chú ý đến biểu hiện bệnh của trẻ, khiến nhiều trường hợp đến viện trong tình trạng nguy kịch. Vậy những yếu tố nào trong mùa hè khiến trẻ bị viêm phổi?

Nhiều người nghĩ rằng chỉ trong mùa đông thời tiết lạnh mới là nguy cơ gây viêm phổi ở trẻ em. Nhận thức sai lạc và chủ quan đó của người lớn đã ít chăm chú đến biểu thị bệnh của trẻ, khiến nhiều trường hợp đến viện trong tình trạng nguy kịch. Vậy những nhân tố nào trong mùa hè khiến trẻ bị viêm phổi?

Nguyên nhân gây viêm phổi trong mùa hè

Nước đá, kem, trái cây trong tủ lạnh là một trong những nguyên nhân gây viêm đường hô hấp.

Thói quen trong ăn uống và vệ sinh mùa hè: Do thời tiết nóng nực nên các đồ ăn lạnh được dùng nhiều như nước đá, kem, trái cây trong tủ lạnh... Đây là những đồ ăndị kì thu hút với trẻ em, nhất là những trẻ lớn, đã hình thành được thói quen ăn uống. Nếu dùng nhiều và liên tiếp sẽ gây ra viêm họng, tình trạng này không được điều trị tốt sẽ khiến cho viêm đường hô hấp ngày một nặng hơn và sau cuối sẽ dẫn tới viêm phổi. Bên cạnh đó thì mùa hè khiến cho trẻ ra nhiều mồ hôi hơn, ở trẻ nhỏ nếu không chăm chú thì mồ hôi là một nguyên nhân gây nhiễm lạnh, nhất là khi trẻ mặc quần áo không thoáng mát, thấm mồ hôi. Đối với trẻ lớn nếu đang nhiều mồ hôi mà trẻ đi tắm ngay cũng dễ gây ra cảm lạnh và dẫn đến viêm phổi.

Mặt trái của điều hòa nhiệt độ: Nhu cầu dùng điều hòa nhiệt độ trong những ngày hè nóng hổi được nhiều gia đình dùng đến mức tối đa cả ngày lẫn đêm. Không ai phủ thu được sự thoải mái nếu được ở trong phòng có điều hòa nhiệt độ những ngày nắng nóng, nhưng chính sự lạm dụng đó cũng đã dẫn đến những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ em. Nhiều người thường để chênh lệch nhiệt độ giữa phòng lạnh và ngoài trời khá nhiều (thậm chí 10oC), nhất là khi nhiệt độ ngoài trời từ 35oC trở lên, chính điều này khiến cho cơ thể trẻ em khó thích nghi. Những trẻ nhỏ ở trong phòng điều hòa quá 4 giờ liên tiếp thường làm da trẻ khô, họng khô, mặt khác, nếu cho trẻ ra, vào phòng lạnh bỗng ngột cũng làm trẻ không kịp thích nghi với sự chênh lệch nhiệt độ đó nên khiến cho trẻ dễ bị viêm đường hô hấp trên. Nếu không được chăm bẵm tốt cũng có thể làm trẻ bị viêm phổi vì biến chứng.

Hậu quả của những kỳ nghỉ: Mùa hè đến gắn liền với những chuyến du lịch biển, trẻ em thường được cha mẹ cho đi cùng. Nhiều giờ đồng hồ ngâm mình trong nước biển làm sảng khoái người lớn nhưng đối với trẻ em,dị kì là trẻ dưới 5 tuổi là một nguy cơ lớn với các bệnh đường hô hấp. Hơn nữa đặc điểm nắng, gió trên những bãi biển là điều kiện không mấy thích hợp nếu để trẻ chơi nhiều giờ. Thời gian ăn uống, ngủ nghỉ của trẻ cũng chỉnh sửa trong những ngày nghỉ. Những nhân tố trên khiến nhiều trẻ bị viêm họng, sốt nóng, ho, chảy nước mũi và có thể dẫn đến viêm phổi. Chính vì vậy khi cho trẻ đi nghỉ cùng, các bậc cha mẹ nên chăm chú đến những nhân tố có hại cho sức khỏe của trẻ.

Thận trọng với những dấu hiệu của bệnh

Viêm phổi ở trẻ có thể do virut hoặc vi khuẩn, như phế cầu khuẩn hay virut cúm, virut hợp bào... Khi các tác nhân mới xâm nhập vào cơ thể, các biểu thị ban đầu là trẻ có sốt nhẹ hoặc sốt cao liên tiếp, đau họng, ho húng hắng, chảy nước mắt, mũi, khò khè, ăn kém, bỏ bú, quấy khóc.... Nếu không được phát hiện sớm và cung cấp điều trị kịp thời thì bệnh sẽ cốt truyện nặng hơn, trẻ sốt cao, li bì, ho tăng lên, có đờm, sinh ra không thở được, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, bỏ bú hoặc bú kém, tím môi, tím đầu chi. Dường như có thể bị tiêu chảy, nôn, đau bụng. Nghe phổi có nhiều ran ẩm nhỏ hạt. Có thể có rối loạn tuần hoàn như sốc, trụy tim mạch... Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây thiếu ôxy não, trẻ sẽ li bì hoặc kích thích, co giật.

Đối với trẻ lớn, các dấu hiệu bệnh dễ kiểm soát hơn vì trẻ biết kể tình trạng sức khỏe cho cha mẹ và thầy thuốc, còn ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi chỉ là quấy khóc, tức giận nên dễ nhầm lẫn với tình trạng mọc răng, hay sự nhõng nhẽo. Vì thế khi thấy trẻ có những dấu hiệu của viêm họng, ho, sổ mũi, quấy khóc, kém vui chơi phải cần chăm chú chăm bẵm trẻ tốt hơn, nếu các dấu hiệu bệnh qua một ngày mà không thuyên giảm cần phải đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế, tránh những cốt truyện nặng của bệnh.

Chăm sóc và phòng bệnh cho trẻ như thế nào?

Trong trường hợp nhẹ có thể nhỏ mũi bằng dung dịch sát khuẩn (natriclorit 0,9%), súc miệng bằng dung dịch súc họng hoặc nước muối loãng ấm hằng ngày. Có thể dùng một số loại kháng sinh, tốt nhất nên dùng đường uống, dạng sirô. Khi tình trạng bệnh không cải thiện thì nên chuyển lên tuyến trên, không nên tự cho trẻ uống thuốcdị kì là các loại thuốc giảm ho, hạ sốt, kháng sinh vì sẽ gây lu mờ triệu chứng của bệnh và rất đau đớn cho chẩn đoán và điều trị.

Nếu trẻ bận rộn bệnh nặng phải mau lẹ đưa đến cơ sở y tế, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc kháng sinh đặc hiệu và thuốc kháng virut (cho những trường hợp viêm phổi do virut). Các bác sĩ cần chăm chú theo dõi tính năng gan, thận để điều chỉnh liều lượng cho thích hợp. Khi trẻ có biểu thị suy thở thì có thể đặt ống nội khí quản, hô hấp cung cấp. Truyền dịch khi trẻ sốt cao kéo dài, biểu thị mất nước... Cho trẻ ăn lỏng, dễ tiêu, đủ chất.

Phòng bệnh cho trẻ bằng các cách thức vệ sinh tinh khiết sẽ, không hút thuốc, đun nấu trong phòng có trẻ nhỏ. Cần sa thải những nguyên nhân gây bệnh trong mùa hè đã kể trên. Nhỏ mũi hằng ngày bằng natriclorit 0,9%. Cách ly trẻ bệnh với trẻ khác để tránh lây lan thành dịch. Nên tiêm chủng phòng bệnh toàn diện các loại vaccin được dùng tại Việt Nam. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ toàn diện ít nhất đến 18 tháng.

BS. Nguyễn Văn Dũng

(BS. Nguyễn Văn Dũng)